လောကနီတိစကားဦး

"နီတိ" သည် ပါဠိဝေါဟာရဖြစ်သည်။ မြန်မာလို လမ်းညွှန်ဟူ၍ အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ "လောကနီတိ" သည် လောကအကြောင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကြီးပွားတိုးတက်စေရန် ညွှန်ကြားသော လမ်းညွှန်ကျမ်းဖြစ်သည်။
လောကနီတိသည် ဘုရာဟောမဟုတ်ဟု ဆိုနိုင်သော်လည်း ဘုရားဟောကျမ်းဂန်များစွာမှ လောကီရေးရာများနှင့် ပတ်သက်သည့် အဆိုအမိန့်များကို ထုတ်နုတ်၍ ထည့်သွင်းပြုစုထားသော ကျမ်းဖြစ်သည်။

"နီတိ"ကျမ်းများစွာရှိသည်ဖြစ်ရာ ထင်ရှားသော နီတိကျမ်းများမှာ ငါးကျမ်းရှိသည်ဟု ဆို၏။ ယင်းတို့သည်ကား ကျွန်းနီတိ၊ လောကနီတိ၊ ရာဇနီတိ၊ ဓမ္မနီတိနှင့် မဟာရဟနီတိ တို့ ဖြစ်သည်။

"လောကနီတိ"သည် လူအများသိသော ကျမ်းတစ်စောင်ဖြစ်၏။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ သက္ကတ ဘာသာဖြင့် ပြုစုထားသော "လောကနီတိ"ကျမ်းရှိသည် ဆို၏။ မြန်မာတို့အတွက် "လောကနီတိ"ကျမ်းကို သက္ကရာဇ် ၇၀၄ ခုနှစ် တွင် သီဟသူရမင်း လက်ထက်၌ ပညာရှိအမတ်ကြီး စတုရင်္ဂဗလ က ကျမ်းအစောင်စောင်မှ သင့်နိုးရာရာကို ကောက်နုတ်ပြင်ဆင်၍ ပါဠိ ဘာသာဖြင့် ရေးသားပြုစုသည်။ စတုရင်္ဂဗလအမတ်ကြီး သည် နှလုံးရည်၊ လက်ရုံးရည်နှင့် ပြည့်စုံသည်။ အမတ်ကြီး၏ ဘွဲ့သည် အင်္ဂါလေးတန်အင်အား နှင့် ပြည့်စုံသော ပုဂ္ဂိုလ်ဟူသော အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်။ ယင်းအင်္ဂါလေးပါးမှာ "သဒ္ဒါကျမ်းအတတ်၊ ကဗျာလင်္ကာအတတ်၊ ဓမ္မသတ်ကျမ်း အတတ်နှင့် စစ်မှုရေးရာတို့တွင် ကျွမ်းကျင်သောအတတ်" ဟူ၍ ဖြစ်သည်။ စတုရင်္ဂဗလအမတ်ကြီး ၏ ကျမ်းရင်းကို "အောင်မြေဘုံစံအုတ်ကျောင်းဆရာတော်ဘုရား ဦးဗုဓ်" က မြန်မာပြန်ဆိုသည်။ ပြန်ဆိုသည့်နှစ်မှာ သက္ကရာဇ် ၁၁၉၆ ခု ဖြစ်သည်။

"လောကနီတိ"ကို အရင်းပြု၍ အဓိပ္ပါယ်အကျယ်ဖွင့်ခြင်း၊ ပျို့ရေးခြင်း စသည်အမှုတို့ကို ပညာရှိများကဆက်လက် လုပ်ဆောင်ကြလေသည်။ ညောင်တုန်းမြို့၊ ‌ရွှေဟင်္သာတောရသီရိမဟာမင်္ဂလာတိုက်၊ စံကျောင်းဆရာတော် ဘုရားက "လောကနီတိ"ဖွင့် အကျယ်လက်စွဲ ဟူသော အမည်ဖြင့် ချဲ့ထွင်၍ ရေးသားတော်မူသည်။ နောက်ပိုင်းကာလတွင် မြန်မာပညာရှိကြီးအချို့က ထပ်မံပြန်ဆိုပြုစုကြလေသည်။

"နီတိ"ကျမ်းရင်းကို မစ္စတာဂျိမ်းစ်-ဂရေး(James Gray)က လန်ဒန်မြို့ တွင် ပြန်ဆို၍ "The Niti Literature of Burma" အမည်ဖြင့် စာအုပ်ထုတ်သည်။ နောက်ပိုင်းကာလတွင် တက္ကသိုလ်ကျောင်းဆရာအချို့က အင်္ဂလိပ် ဘာသာပြန်ကြသည်။ ယခုပြုစုလိုက်သောကျမ်းတွင်မူ ပါဠိမှ ပထမဦးစွာ မြန်မာပြန်ဆိုသော ဆရာတော် ဦးဗုဓ် ၏ မူရင်းဟု မှတ်ယူရသော စာကိုယ်ကို မူတည်၍ တတ်နိုင်သမျှ လွယ်ရှင်းစွာ အင်္ဂလိပ်ပြန်ဆို တင်ပြထား ပါသည်။ ရည်ရွယ်ရင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်ရှိ စာသင်ကျောင်းကြီး/ကျောင်းငယ် တို့၌ ပညာသင်ယူနေကြသော ကျောင်းသား/ကျောင်းသူများနှင့် ကျောင်းပြင်ပရှိ စာပေလေ့လာလျက်ရှိသော စာဖတ်ပရိတ်သတ်တို့အတွက် ကျစ်လစ်စွာ ရေးသားပြုစုထားခြင်းမျှသာ ဖြစ်ပါသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာမှ မြန်မာဘာသာသို့ တတ်နိုင်သမျှ တိုက်ရိုက်ပြန်ဆိုခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာမူရင်းနှင့် တိုက်ဆိုင်ကြည့်ကာ အင်္ဂလိပ်စာ တိုးတက်စေလိုသော ဆန္ဒကြောင့် ယင်းသို့ ပြန်ဆိုပါသည်။

ပညာရှင်များအဖို့မှာကား မစ္စတာဂရေးမှစ၍ မြန်မာပညာရှင်အသီးသီးတို့၏ အင်္ဂလိပ်မြန်မာမူတို့ ရှိပါသည်။ 
ထိုဘာသာပြန်တို့သည် သုတေသီပညာရှင်တို့အတွက် အင်္ဂလိပ်စာအဆင့်မြင့် ပြန်ဆိုထားသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ယင်းစာမူအချို့ကို ဖတ်ရှုလေ့လာပြီးလျှင် ညှိနှိုင်းတိုက်ဆိုင်ကာ စာဖတ်ပရိတ်သတ်တို့အတွက် ဤ"လောကနီတိ"ကျမ်းငယ်ကို ပြန်ဆိုပြုစုလိုက်ခြင်းမျှသာ ဖြစ်ပါသည်။

ဘာသာပြန်ဆိုပြုစုသူ

အင်္ဂလိပ်လိုဖတ်ဖို့ To Read the English Language